ARTIKEL UIT Glamour MAGAZINE
AAN HET LIJNTJE
Tekst: Charlotte Latten
Fotografie: Jerks Meredith
Aan het lijntje Niks mis met mooi slank willen zijn, wél met rigoureuze afvalmethodes om dat doel te bereiken. Want uiteindelijk werken die ook niet. Nooit. Dus adios poeders en pillen, hallo healthy lifestyle!
Wie heeft er ooit een lijnpoging gedaan? Vingers, anyone? Waarschijnlijk zullen de meesten van ons bevestigend antwoorden, want hoeveel we wegen is nu eenmaal iets wat ons, in meer of mindere mate, erg bezighoudt. Meestal zijn we standaard een paar kilootjes verwijderd van ons ideale gewicht. Als díe er af zijn, zouden we pas echt tevreden zijn. Staat dat ene jurkje net wat leuker en kunnen we met een gerust hart in bikini. Maken we onszelf wijs. Zeker met de hete adem van een zinderende zomer in de nek, willen we toch wel graag die paar overtollige kilootjes laten verdwijnen. En als het even kan: rap een beetje. Dus wenden veel vrouwen zich tot rare afvalpraktijken, die snel gewichtsverlies beloven. Wordt er dagenlang liters soep naar binnen gelepeld, toevlucht gezocht tot poeders, pillen en repen of worden alle koolhydraten rigoreus van het menu geschrapt. Gedisciplineerd laten we dampende borden pasta, boterhammen met kaas en romige risotto's aan ons voorbij gaan. Alles voor het slanke doel! Toch raar eigenlijk, want stiekem weten we wel dat het ideale dieet niet bestaat. Als dat er was, zouden er toch niet keer op keer hypes ontstaan rondom nieuwe 'revolutionaire' afvalmethoden die prediken dit keer écht de sleutel tot gewichtsverlies in handen te hebben? En toch. Toch klampen velen zich maar wat graag vast aan veelbelovende kuren en regimes.
Dampende borden pasta en romige risotto's laten we consequent aan ons voorbij gaan. Alles voor het slanke doel!
Sarah (33) kan er over meepraten. Ze noemt zichzelf 'koningin diëten'. Toen ze zestien was, deed ze haar eerste lijnpoging, omdat ze zich te dik voelde naast haar 'maatje 36-vriendinnen'. Wat volgde was een jarenlang circus aan desperate afvalpogingen: "Zo volgde ik eens het druivendieet, waarbij ik op één dag alleen een halve kilo druiven at en water en thee dronk. Ook hield ik tijdenlang elke calorie bij in een eetdagboek en heb ik een periode geen koolhydraten gegeten. Zat ik zo ongeveer elke dag aan gebakken ei met spek en andere vette happen. Dat kwam me al snel mijn neus uit. " Fenna (29), die zichzelf als begin twintiger ook te dik vond, boekte winst door streng te lijnen met maaltijdshakes. "Drie keer per dag dronk ik zo'n shake. Het kostte veel geld en het was oersaai want er bestonden maar drie smaken, maar ik viel er ontzettend mee af. Dat motiveerde me zo, dat ik volledig doorsloeg. Ik was alleen nog maar daar mee bezig. Met resultaat: binnen twee maanden was ik zo'n twaalf kilo kwijt. " Want het is een feit: streng lijnen loont. Althans, even dan. In de meeste gevallen vliegen de kilo's eraf. Maar helaas knallen ze altijd ook weer als een boemerang terug op heupen, billen, buik en benen zodra we weer 'normaal' gaan eten.
Barre dieettijden
Als je weinig calorieën binnenkrijgt, wordt je verbranding trager. Je lijf wil zo lang mogelijk doen met de energie die het krijgt en gaat op de 'spaarstand'. Komen er vervolgens ineens aanzienlijk meer calorieën binnen, dan gaat je lichaam hamsteren: vet opslaan voor als er weer barre dieettijden aan komen. Gevolg: je komt aan. En omdat dat niet is wat je wilde, sla je, gefrustreerd en vol schuldgevoel, weer aan het lijnen. Et voilà: het beruchte jojo-effect. Daarnaast doen radicale dieetpogingen je lichaam ook geen goed. Voedingsdeskundige Carina Noordervliet: "Drastisch lijnen is funest voor je lijf en hét recept om je stofwisseling misschien wel voor altijd te verzieken. " Fenna leerde the hard way hoe ongezond een streng dieet kan zijn: "Op een gegeven moment kreeg ik last van lichamelijke klachten: ik sliep slecht, mijn haar viel uit, mijn huid was vaal, en mijn darmen waren van slag. Bij de dokter bleek ik een enorm tekort aan vitamine B te hebben. Toen hij hoorde dat ik al maanden op maaltijdshakes leefde, zei hij dat ik mijn lijf ernstig tekort deed en acuut moest stoppen. Dat was wel een wake up call. Daarna ben ik weer gewoon gaan eten. Binnen no time zaten alle verloren kilo's er weer aan en was ik zelfs zwaarder dan ooit. " Ook Sarah kwam erachter dat je van superstrikt lijnen niet dunner maar dikker wordt: "Het afvallen was nooit het probleem, maar op een gegeven moment houd je het strenge gelijn niet meer vol. Je krijgt honger, je wordt het zat en voor je het weet zit je weer in een oud eetpatroon, met alle extra kilo's van dien. " Jaap Seidell, hoogleraar Voeding en Gezondheid aan de Vrije Universiteit van Amsterdam, is van mening dat rigoureus lijnen nooit een blijvend effect kan hebben. "Mensen denken alleen aan de korte termijn, maar ze hebben geen plan voor daarna. En daar zit de crux. Want natuurlijk val je af met een eenzijdig, kortdurend dieet. Alleen houdt geen mens het levenslang vol op repen, shakes of nooit-meer-snoep. En als je dan weer teruggaat naar je oude patroon, dan kom je aan. En vaak nog meer dan je was kwijtgeraakt. Er bestaat gewoon geen wondermiddel waardoor je voor eeuwig slank zult zijn. Wil je blijvend 10 kilo kwijt? Dan zit er niets anders op en zul je voor de rest van je leven je eetgewoonten moeten veranderen. Anders is het effect echt alleen maar tijdelijk. " Maar hoe kan het dan toch dat we e
' Natuurlijk val je af met een kort, eenzijdig dieet. Maar geen mens houdt 't levenslang vol op shakes of nooit-meer-snoep'
met zijn allen steeds weer in stinken? Dat we massaal lijnpogingen blijven doen, hopend op eeuwige slankheid dankzij ahornsiroop met citroen en cayennepeper of een dieet dat bestaat uit enkel paarse voeding (ja echt, dat bestaat!)? Jaap Seidell: "Dat is iets irrationeels. We trappen toch weer in valse beloften. De kans dat je de loterij wint is ook nihil, toch kopen massa's mensen loten. Want stel dat je dit keer – tegen alle verwachtingen in – wél in de prijzen valt? "
'Natuurlijk val je af met een kort, eenzijdig dieet. Maar geen mens houdt 't levenslang vol op shakes of nooit-meer-snoep'
Leren relativeren
Zowel Fenna als Sarah besloten niet meer in de valkuil van de dieetjackpot te trappen. Ze stopten voor eens en altijd met radicaal lijnen. Sarah: "Laatst bedacht ik me dat ik grote delen van mijn leven diëtend heb doorgebracht, zó zonde en ook egocentrisch vind ik nu. Alsof er niets belangrijkers in de wereld was dan mijn gewicht. Sinds een paar jaar ben ik he-le-maal klaar met dat rare gedoe. Ik weet niet precies wat de omslag is geweest, maar ik denk dat het komt doordat ik met de jaren blijer met mezelf werd. Vroeger dacht ik dat ik pas oké was als ik maatje 36 had en was ik daar altijd op gefocust. Inmiddels haal ik mijn zelfvertrouwen niet meer uit mijn gewicht, maar uit mezelf. " Fenna denkt ook dat ze gaandeweg beter heeft leren relativeren, waardoor haar gewicht minder een issue werd: "Ik begon mezelf af te vragen: wat is er nu echt belangrijk? Niet die – in mijn ogen – paar kilo te veel. Mijn gezondheid wel. En die had ik met al dat rare gelijn juist bijna aan gort geholpen. " Proberen niet krampachtig met eten om te gaan, lijkt dus het devies. Dat onderschrijft ook voedingsdeskundige Carina Noordervliet: "De truc is inderdaad om het een beetje los te laten, al snap ik dat dit makkelijker gezegd is dan gedaan. Maar wat helpt is vooral niet te kijken naar hoe slank je vriendinnen zijn, maar blij te zijn met wie en hoe jij bent. Probeer te luisteren naar je lichaam en je hongergevoel. En eet! Zes keer per dag normaal eten en zorgen dat je uit alle voedingsgroepen (vetten, eiwitten, koolhydraten, groente en fruit) wat binnenkrijgt, is een gezonde voedingsstijl. En zondigen met iets wat je echt lekker vindt is belangrijk, anders sla je op den duur door. "
Chocola hoort erbij
Sinds Sarah en Fenna het strenge lijnen voorgoed in de ijskast stopten, hebben ze een gezonde relatie met eten. Fenna: "Het gaat allemaal om balans. Niet doorslaan naar niks meer eten maar ook niet doorslaan naar van alles naar binnen proppen. Die balans heb ik nu gevonden. Ik eet gezond, maar daar hoort ook chocola bij, bijvoorbeeld. Ik ben tevreden met hoe ik eruitzie en ik sta nooit meer op de weegschaal. " Sarah: "Ik denk er niet over na of ik iets wel of niet 'mag' eten. Daardoor is, denk ik, de druk, het obsessieve, eraf om slank te móeten zijn. En ik kom niet aan. Sterker nog: ik ben slanker dan toen ik zestien was. " Het is wat Monique Rosier, die een therapiepraktijk heeft voor healing en coaching en zelf jarenlang worstelde met een eetverslaving, ook heeft ervaren en waar ze over schrijft in haar boek 'Monster & Mo – Nooit meer eetverslaafd' (uitgeverij Christofoor). "Eten is een heel natuurlijk mechanisme en een liefdevolle, ontspannende bezigheid. Als je dat jezelf ontneemt, dan ontzeg je jezelf het meest basale in je leven. Ik denk dat het geheim schuilt in normaal eten en jezelf niks ontzeggen. Want als je iets per se niet mag van jezelf, wil je het juíst. Dus het is belangrijk gewoon die stroopwafel te eten als je er zin in hebt, of dat frietje met mayo. En dan heb je daarna echt niet nog behoefte aan drie zakken chips, simpelweg omdat je behoefte al is bevredigd. " Zowel Fenna als Sarah voelen zich bevrijd nu ze niet meer strikt lijnen en zijn niet van plan zich ooit nog te onderwerpen aan fantasieloze shakes of dagenlang druiven. Fenna: "Vroeger vierde ik nooit mijn verjaardag want dan moesten er taartjes gegeten worden en dat wilde ik natuurlijk niet. Nu denk ik: tuurlijk vier ik mijn verjaardag, mét taart. Je moet het leven vieren. " Sarah: "Ik heb misschien geen modellenlijf, maar who cares? Ik wil er heus nog graag leuk uitzien, maar ik ben letterlijk te druk met leven om steeds bezig te zijn met mijn gewicht. " En zo is het natuurlijk ook. Alles wat je aandacht geeft, groeit – luidt een spirituele wijsheid. Maar dat kan dus ook in je nadeel werken. Als je altijd maar bezig bent met wat je wel en niet mag eten, krijgt het zoveel lading dat je al gauw een slaaf van je eigen eetpatroon wordt. Maar als je wat meer loslaat en relaxt, dan wordt die dwingende focus op voedsel vanzelf naar de achtergrond geduwd. Als je inziet dat rare crashdiëten of jezelf streng verbieden ooit nog chocola te eten, nooit zullen werken en zelfs ongezond voor je kunnen zijn, dan kies je voortaan niet meer voor een idioot regime. Dan wordt eten weer iets waarmee je jezelf wilt voeden en gezond maken. En waarvan je zonder schuldgevoel mag genieten.
Bekijk hier het artikel in pdf
<< Pagina terug